Mieszkam od niedawna w Sosnowcu (Zagłębie Dąbrowskie) i ze zdumieniem słyszę, jak powszechna w mowie jest forma 1. osoby liczby pojedynczej czasowników typu: kąpać, grzebać, wykopać w takiej postaci: wykąpę, wygrzebę, wykopę – zamiast: wykapię, wygrzebię, wykopię. Nie spotkałam się z tym nigdzie indziej, a bywałam w różnych regionach kraju. Czy jest to znany regionalizm, czy może przypadkowo masowo powielany błąd językowy, jeśli o takim zjawisku można w ogóle mówić?
Pozdrawiam.

Szanowni Państwo,

w odleglejszej przeszłości greckie „ai” i „oi” były spolszczane do głoski „e” (np. pedagogika, ekonomia). W ostatnim czasie są transliterowane odpowiednio jako „aj” i „o” (np. pajdokracja, ojkofobia). Z czego wynika ta zmiana, czym była spowodowana i kiedy miała miejsce?

Łączę pozdrowienia,

Michał Kosacki

W tekście, który opracowywałem, w przypisach na dole strony miałem taki przypadek:

[1] Autor, Dzieło, s. X.

[2] Przypis opisowy nie zawierający cytatów ani źródeł (przyp. red.).

[3] Tamże.

Czy w przypisie trzecim, chcąc odwołać się do źródła cytowanego w przypisie pierwszym, mogę napisać "tamże"? Wydawało mi się, że tak, bo "tamże" odnosi się do ostatnio przywołanego źródła (nie zaś ostatniego przypisu), zostało to jednak podane w wątpliwość, pytam więc ekspertów.

Pozdrawiam

Dzień dobry!
Załóżmy, że odbył się mecz między dwoma drużynami – X oraz Y i zakończył się on wynikiem X 1:3 Y. Oczywiście można powiedzieć, że „drużyna Y wygrała trzy do jednego z drużyną X”, ale co w sytuacji, kiedy chcemy powiedzieć o przegranej drużyny X? Czy poprawne jest zdanie: „Drużyna X przegrała z drużyną Y trzy do jednego”? Według mnie powinno powiedzieć się „Drużyna X przegrała z drużyną Y jeden do trzech”, ale czy mam rację?
Pozdrawiam,
Marcin

Witam.
Chciałem się dowiedzieć, czy poprawna jest nagminnie stosowana w mediach konstrukcja „X miał powiedzieć Y, że…” (z) w znaczeniu „X podobno powiedział Y, że…” (z1). Moim zdaniem zdanie (z) znaczy tyle, co „X powinien był (lub planował) powiedzieć Y, że…” (z2). Która z interpretacji zdania (z) – (z1) czy (z2) jest poprawna?
Z poważaniem,
Piotr Gach

W j. polskim wielką literą piszemy nazwy mieszkańców krain geogr. i państw, czy miast też?
Jak utworzyć nazwy mieszkańców od: Dalmacji, Damaszku, Teheranu, Transylwanii, Hany(hanak?), Liptowa, Zahoria(zahorak?), Alabamy, Archangielska, Alabamy, Arnhem, Bahamów, Baltimore, Barcelony, Belfasu, Bermudów, Bilbao, Bogoty, Brighton, Brna, Bukaresztu, Capri, Cordoby, Dachau, Dakaru, Dortmundu, Dubrownika, Edinburghu. Florydy, Frankfurtu, Gemeru, Gibraltaru, Głuchołazów, Granady, Haagi, Istambułu, Jeruzalem, południowej Ameryki, Kandaharu, Karwiny, Kopenhagi, Krymu, Kisuc, Lichtensztajnu, Liverpoolu, Madrytu, Ołomuńca, Opawy, Ostrawy, Pilzna, Quebecku, Rotterdamu, Sewastopolu, Sztokholmu, Strasbourgu, Tokaju, Transylwani, Użhorodu, Verony, Waszyngtonu, Wieliczki i Genewy?
Byłbym bardzo wdzięczny za odpowiedż, pozdrawiam
W. Borkowski

Dzień dobry!
Chciałbym zadać dwa/trzy pytania (proszę wybaczyć niesubordynację).
1. Czy media poprawnie nazywają zrzeczenie się kardynała Ratzingera papiestwa abdykacją? Czy powinniśmy mówić na przykład o renuncjacji?
2. Czy nie ma sprzeczności w uznawaniu przez słowniki j. polskiego wyrazów typu: quality, venta, exodus przy jednoczesnym wykluczeniu przez RJP liter: v, q, x z polskiego alfabetu? Czy powinniśmy dążyć do spolszczania wyrazów, tj. diesel, weekend?
Pozdrawiam
Michał

Mam wątpliwość: plac Czerwony czy Plac Czerwony, plac Wacława (w Pradze) czy Plac Wacława, plac Defilad czy Plac Defilad? Ani w poradni, ani w słownikach nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wg zasad, jeśli plac jest nazwą gatunkową, piszemy go małą literą, jeśli wchodzi do nazwy własnej – wielką. Jak rozróżnić, co jest nazwą własną, a co gatunkową? W poradni jest plac Defilad, ale w Innym słowniku… jako przykład podano zdanie: „Na Placu Defilad trwają przygotowania do uroczystości”.

Słowniki ortograficzne i języka polskiego podają sex jako oboczną formę słowa seks. Mamy także sex appeal, sex shop i sexy. Pisanie x zamiast ks jest częstym zabiegiem marketingowym, ostatnio pojawiły się bowiem filmy Sex w Brnie i Śmiertelnie sexowna. Czy pisownia przez x jest tutaj uzasadniona? Jest też hasło promujące jeden z filmów: „Zemsta jest sexi”, a co rusz można w rozmaitych sloganach przeczytać o textach i że coś jest robione na maxa. Co Państwo o tym sądzą?

Czytając odpowiedzi Poradni, spotykam się często ze sformułowaniami typu „słownik X stwierdza, że…”. Zgodnie z WSPP niepoprawne jest użycie tego czasownika w odniesieniu do rzeczowników nieżywotnych (a jako przykład został podany kodeks). Z czego wynika ta reguła? Czy odnosi się ona także do rzeczownika słownik?